Əslində bu hər gün,hər birinizin ətrafınızda rastlaşdığınız bir durumdur... Anidən bir-birini sürətlə əvəz edən düşüncələrimdən qopub ətrafıma nəzər saldım .Çox insan olan bir məkan, kimsənin kimsəyə diqqət etmədiyi, sürətli və hərəkət halında olan mərkəz küçələrdən biri və təbii olaraq bir neçə dəqiqəlik də olsa ətrafımda olub bitəni, önümdən sürətlə keçib gedənləri gözdən keçirdim və mənim nəzəri statistik nəticəmə görə,hər üç nəfərdən biri qulaqcıqla gəzirdi və mənim kimi audio kitab dinləyənləri nəzərə almasaq 90 % musiqi dinləyirdi.Nə idi hər kəsi evdən,işdən çıxan kimi musiqi açıb o qulaqcıqları taxmağa sövq edən o güc?
O əmri verən beyin,dinlədiyimiz isə musiqi...Adına beyin dediyimiz çox müəmmalı və qarışıq möcüzə orqanımız..Hər gün yeni elmi metodlarla araşdırılan və bir çoxlarının maraq dünyasının mərkəzində duran beynimiz və musiqi əlaqəsi ..Görəsən musiqi dinlədiyimiz zaman beynimizdə nələr dəyişir?
Musiqi, səsli bədii obrazları gerçəklikdə əks etdirən,insanın psixikasına fəal təsir edən incəsənət növlərindən biridir.Bir araya gələn musiqi notlarının titrəməsi insan beynini stimullaşdırır və diqqət ayırmağa kömək edir.Eyni zamanda bu titrəmələr insan bədənini aktivləşdirir.Musiqi dinlədikdə beyindəki mənfi düşüncələr yox olur və xoşbəxtlik hormonu ifraz olunur.Musiqi insanlara yaşadıqlarını,sözlərlə ifadənin yetərsiz olduğu, hiss etdiklərini ifadə edə bilmədiyi məqamlarda yardım edir.Və eyni zamanda sevilməyən,xoşa gəlməyən işlərdən uzaqlaşdırır.Cansıxıcı, boş yolları nə zaman keçdiyimizi unutdurur.
Musiqinin vətəni yoxdur deyirlər, çünki musiqi dil,din,irq,millət,cinsiyyət fərqi qoymadan hər yaşdan,hər mədəniyyətdən olan insana təsir edən bir vasitədir.Musiqi zövqümüz isə fərqlidir.
Musiqi psixologiyası üzrə mütəxəssis Elizabeth Margulis deyir ki,dinlədiyimiz mahnıların 90% i öncədən bildiklərimizdir.Bildiyimiz bir parçanı dinlərkən beynimiz bilinməyən,yeni məlumatlarla məşğul olmur ,bədənimiz endorfinləri ifraz edir və biz özümüzü çox xoşbəxt hiss edirik.Vərdişlərimizi yaxşı bilən musiqi sənayesi də bu vəziyyətdən yararlanır . Buna görə də hər il ən çox dinlənən hitlər bir-birinə oxşardır..
Musiqinin eyni zamanda beynin bir çox sahəsini aktivləşdirməsi fikri,ruhi sağlamlıqdakı bir çox mütəxəssisin xəstələrin psixoloji pozğunluqlarının müalicəsində bir kömək kimi musiqiyə müraciət etməsinə səbəb oldu. Bu musiqi terapiyası olaraq bilinir. Musiqi terapiyasında musiqi xəstənin sağlamlığını hər şəkildə yaxşılaşdırmaq üçün istifadə olunan bir vasitədir. Əslində tədqiqatlar göstərdi ki,reabilitasiya,ümumi sağlamlıq proqramları və təhsildə istifadə edilən zaman musiqi faydalı ola bilər. Son illərdə musiqi terapiyası ilə bağlı olduqca geniş məlumatlar var.Klassik musiqi ilə insanların müalicə edilməsi faktları yetəri qədərdir.
Məhşur bəstəkar və pianoçu Raxmanini deyirmiş ki,piano ifa edərkən bütün ağrıları keçib gedirmiş.20 - ci əsrin ortalarında görkəmli alim proffessor İ.Topçubaşov Azərbaycanda musterpiya adlı tibbi müalicənin əsasını qoymuşdur.Bütün bu faktlara əsaslanaraq deyə bilərik ki, musiqinin beyin ilə bağlantısı təkzib olunmazdır və düzgün seçilən musiqilərin faydası həddindən artıqdır.Musiqi ümumiyyətlə qavramanı artırır və demans kimi beyin xəstəliklərində yaddaşda unudulmuş olan ən son məlumatları bərpa etmək gücünə malikdir.
Musiqinin heyrətləndirici və ziddiyyətli bir araşdırması maşın sürərkən musiqi dinləməklə əlaqədardır.Araşdırmalar göstərir ki, insanlar sevdikləri musiqiyə qulaq asdıqları zaman diqqəti azalır. Biz tez-tez səyahət edərkən sevmədiyimiz musiqiləri deyil,öz sevdiyimiz musiqləri dinlədiyimiz üçün qəza riskini artırırıq.Tədqiqatçıların dediklərinə görə sürücülər zövqlərinə görə seçdikləri musiqini səsləndirdikdə deyil, ümumiyyətlə musiqi olmadıqda daha diqqəti olurlar. Buna görə də, uzun səyahət edərkən ən sevdiyiniz musiqini deyil,zövqünüzə uyğun olmayan bir musiqisini seçməyinizi məsləhət görürük.
Sizə beyin sağlamlığınızı qorumağı, özəlliklə yüksək səslə qulaqcıqdan istifadə etməməyi, zövqlə seçilmiş yeni musiqilər dinləməyi tövsiyə edirik !!!
Aytəkin Aslan